1. Świece japońskie – wprowadzenie:

• wykresy świecowe to wynaleziona przez Japończyków jedna z najstarszych metod analizowania oraz konstrukcji wykresów
  • przez wiele lat ewoluowały i zyskiwały popularność, ale dopiero pod koniec XX wieku zaczęły być powszechnie stosowane na Zachodzie
  • mają dwa główne zastosowania:
    • przedstawianie danych na wykresie
    •  prognozowanie zmian cen za pomocą sekwencji świec (formacje świecowe)

• japońska analiza techniczna narodziła się w XVIII wieku (300 lat temu), gdy dynamiczny rozwój przeżywały kontrakty terminowe na ryż
• za ojca świec japońskich uważa się kupca Homma, który zaobserwował zależności zachodzące pomiędzy popytem i podażą oraz zauważył jaki wpływ na poziom cen ryżu mają emocje uczestników rynku.

2. Wykresy świecowe (candlesticks):

• podobnie jak wykresy słupkowe ilustrują zmiany kursów: maksymalnego, minimalnego, otwarcia i zamknięcia w poszczególnych okresach (np. dniu, tygodniu lub miesiącu)
• jedyna różnica między nimi to sposób graficznej prezentacji
  •  wielu inwestorów uważa, że wykresy świecowe są przejrzyste, łatwe do odczytu, szczególnie jeśli chodzi o relację pomiędzy otwarciem i zamknięciem

3. Przykład wykresu świecowego (WIG20 – 3 lata):

4. Dla porównania wykres słupkowy:

5. Informacje płynące ze świec:

• poziomy cen - poziom otwarcia, zamknięcia, maksymalny, minimalny
• kolor korpusu - kierunek zmian kursu, czyli relacja między ceną otwarcia i zamknięcia (cena otwarcia > ceny zamknięcia – biały korpus/przewaga popytu, odwrotnie – czarny/przewaga podaży)
• knoty (cienie, włosy) - obraz emocji w konkretnej jednostce czasu, górny knot występujący po wzrostach może świadczyć o wykupieniu (dolny po spadkach odwrotnie)
• luki - emocje powstałe poza godzinami handlu
• formacje świecowe - połączenie pojedynczych emocji w jedną całość
  • formacje tworzone przez świece mogą dawać ważne sygnały kupna lub sprzedaży
  • świece i tworzone przez nie formacje mają swoje nazwy – np. spadająca gwiazda, zasłona ciemnej chmury, objęcie hossy czy młot

6. Podstawowe rodzaje świec:

• w zależności od rodzaju połączenia między korpusem a cieniami (oraz czasu wystąpienia na wykresie) zmienia się wymowa świecy
• poszczególne świece świadczą o sile rynku, niezdecydowaniu lub słabości, obrazują inną sytuację popytu i podaży opisując psychologiczne aspekty zachowań graczy na rynku
  • formacje świecowe są kombinacjami świec podstawowych
  • wyróżnia się przede wszystkim:
  • długie i krótkie dni, w tym marubozu
  • szpulki
  • świece doji

7. Interpretacje podstawowych świec:

• szpulki (małe korpusy, małe różnice między ceną otwarcia i zamknięcia)
  • siły popytu i podaży są zrównoważone, jest względna równowaga, choć wahania mogą być większe lub mniejsze (długie lub krótkie cienie)
  • świadczą o okresie dystrybucji lub akumulacji (konsolidacji, często jako „inside bary”), występują po większym ruchu lub zaraz przed nim

• akumulacja - przy niskich cenach i dużym wolumenie
  potencjał spadkowy zostaje wchłonięty przez popyt
  (biała szpulka)
• dystrybucja - przy wysokich cenach i dużym wolumenie potencjał wzrostowy zostaje zdławiony przez podaż(czarna szpulka)

8. Parasolki:

• parasolki (krótki korpus i długi dolny albo górny cień, drugi cień nie występuje) – mają silne znaczenie prognostyczne jako formacje odwrócenia trendu. Znaczenie tych świec, jako pojedynczych formacji rośnie w zależności od momentu ich pojawienia się
  • po dużych wzrostach – wisielec i spadająca gwiazda
  • po dużych spadkach – młot i odwrócony młot

9. Świece doji:

• doji (zamiast korpusu posiada kreskę i długie cienie) – cena otwarcia = cenie zamknięcia, na rynku jest równowaga
  • gdy pojawia się w trendzie bocznym jej znaczenie jest niewielkie i oznacza jedynie brak zdecydowania inwestorów, natomiast gdy pojawi się po okresie dłuższej hossy lub bessy może być zapowiedzią lokalnego szczytu lub dołka
  • rodzaje świec doji: 
    • długonogie doji (doji na wysokich nogach) - wyraża duże niezdecydowanie związane z aktualnie panującą tendencją i skrajne emocje
    • ważka i nagrobek doji - często ich pojawienie ostrzega przed zmianą tendencji na rynku, podobnie jak młot/wisielec oraz odwrócony młot/spadająca gwiazda
  • czterocenowe doji – wszystkie ceny są równe (open=close=max=min) – zupełne niezdecydowanie i małe obroty

10. Świece japońskie w praktyce: