1. Teoria fal Elliotta:
- W latach 30-tych XX wieku Ralph Nelson Elliott odkrył, że zawarty w cenach trend oraz punkty zwrotne rynku układają się w rozpoznawalny wzór. Kształt, który wyróżnił, charakteryzował się na tyle powtarzalną formą, że pozwolił na wyciągnięcie konkretnych wniosków.
- Elliott wyróżnił i zdefiniował 13 formacji, czy inaczej mówiąc fal, które powtarzały się na rynku. Nazwał i z ilustrował te formacje. Następnie opisał w jaki sposób łączą się w większe struktury, jak tworzą takie same struktury w większej skali itd. tworząc strukturę wzrostową.
2. Elementy teorii fal Elliotta:
- każdej akcji towarzyszy reakcja!
- psychologia inwestowania i emocje rządzące na giełdzie: chciwość i strach
- praktycznie nigdy ceny akcji na rynku nie poruszają się w linii prostej (same wzrosty lub same spadki) – wcześniej czy później towarzyszy im korekta
- wg teorii fal Elliotta ceny poruszają się w określony (powtarzający się) sposób zgodnie z pięciofalowym ruchem w górę/dół, po którym następuje trójfalowy ruch korygujący w kierunku przeciwnym
- trend główny można podzielić na 5 fal (skierowanych w górę lub w dół), a ruch korekcyjny następujący
po trendzie głównym składa się z 3 fal. Razem tworzą one tzw. „cykl 5-3”.
3. Podstawowy schemat teorii fal:
- Każda fala jest częścią fali wyższego stopnia, jednocześnie każda fala dzieli się na fale niższego stopnia (z wyjątkiem najmniejszej)
- każdy cykl 5-3 jest cyklem zamkniętym i jest częścią składową cyklu 5-3 wyższego rzędu
- podstawowa struktura falowa ma charakter stały, chociaż sam czas jej trwania może ulegać zmianom
- w rzeczywistości wzory tworzone przez fale nie zawsze pasują do swojego modelowego kształtu i mogą pojawiać się wydłużenia fal impulsu (najczęściej fali 3, rzadziej fali 5)
- fale korygujące, czyli ruchy rynku skierowane w kierunku przeciwnym do kierunku trendu wyższego stopnia są bardzo złożone i trudne w interpretacji (zasada zmienności korekt)
4. Fale impulsu i korekty:
- Fale impulsu występują w falach 1, 3, 5. Nazywane są tak dlatego, że nadają rynkowi pęd.
- Każda z fal impulsu składa się z pięciu podfal
- Fale korygujące stanowią częściowe zniesienie, czyli korektę poprzedzającej je dowolnej fali impulsu.
- Fale korygujące mają strukturę trzyfalową bądź pewien jej wariant.
- Po zakończeniu ośmiofalowego cyklu (1-2-3-4-5 plus a-b-c) rozpoczyna się drugi podobny cykl złożony z pięciu fal wzrostowych, po których następują trzy fale spadkowe. Kolejny etap to trzeci ruch składający się również z pięciu fal wzrostowych, który stanowi dopełnienie pięciofalowej formacji o stopień wyższej.
5. Hossa (impuls wzrostowy) według teorii fal:
6. Bessa (impuls spadkowy) według teorii fal:
7. Zasady dotyczące fal impulsu:
- Fala 3 musi przebić szczyt fali 1, nie może być najkrótszą falą, a często jest najdłuższą. Korekty w ramach fali 3 są krótkie i płytkie.
- Fala 4 nie może zachodzić na falę 1 (w przeciwnym wypadku oznaczenie jest złe i trzeba je poprawić)
- Fala 2 nie może zejść poniżej fali 1 (jej dołka), choć może znieść ją nawet w 100%
- Często dwie z trzech fal impulsu są sobie równe pod względem długości
- Jeśli fala 5 nie wykracza poza koniec fali 3 struktura jest załamana
- skrócenie fali 5 można zwykle zweryfikować sprawdzając, czy domniemana fala 5 zawiera niezbędnych pięć podfal. Skrócenie fali stanowi ostrzeżenie o słabości lub sile rynku.
8. Błędy w ustalaniu fal:
9. Zasady dotyczące fal korygujących:
- Każda formacja a-b-b nigdy nie znosi całkowicie poprzedniej formacji pięciofalowej tego samego stopnia. Korekty nigdy nie są piątkami (tylko fale impulsu są piątkami)
- Każda korekta będzie, co najmniej równa pod względem wielkości i czasu trwania wszystkim poprzedzającym je korektom niższego stopnia. Często zasięg fali 2 jest równy fali 4, ponadto zasięgi wyznacza się za pomocą zniesień Fibonacciego (38,2%, 50% lub 61,8%)
- Każda korekta wraca zazwyczaj do zakresu cen fali korygującej niższego stopnia – to znaczy fali drugiej lub czwartej (obszary wsparcia i oporu)
- Reguła zmienności korekt - jeżeli fala 2 jest prosta można oczekiwać, że 4 będzie złożona
10. Fale korekcyjne w praktyce:
11. Fale korekcyjne - 4 rodzaje (wg Elliotta):
1) Zygzaki (5-3-5, prosta korekta abc – częściej fala 2 niż 4)
‒fala a jest podzielona na 5 fal, b - 3, c - 5
‒fala b nie przekracza ekstremum fali 5 (czasami testuje je)
‒fala c przekracza minimum a
2) Korekty płaskie
‒fala a jest podzielona na 3 fale, b - 3, c - 5
–fala b nie przekracza ekstremum fali 5 (czasami testuje je)
–fala c nie przekracza minimum a
3) Trójkąty
–struktura pięciofalowa
–występuje zmniejszenie zakresu wahań i spadek obrotów
–często pojawiają się w fali 4 poprzedzając ostatni ruch trendu
głównego (konsolidacja)
głównego (konsolidacja)
4) Podwójne lub potrójne trójki
–składające się z kombinacji zygzaków, korekt płaskich i trójkątów
12. Fale korekcyjne – inny podział:
1) Korekty regularne (proste):
–Fala A może składać się z 3 lub 5 fal
–Fala B składa się zawsze z 3 fal i nie przekracza maksimum fali 5
2) Korekty płaskie:
–Fala A może składać się z 3 lub 5 fal
–Fala B składa się z 3 fal
–Fala C najczęściej składa się z 5 fal i nie przekracza minimum fali A
3) Korekty pędzące:
–Fala A może składać się z 3 lub 5 fal
–Fala B najczęściej składa się z 3 fal i przekracza maksimum fali 5
–Fala C powinna być „piątką” i nie przekracza minimum fali A
4) Korekty nieregularne (złożone):
–Fala A może składać się z 3 lub 5 fal
–Fala B składa się z 3 fal i przekracza ekstremum fali 5
–Fala C powinna być „piątką” i przekracza minimum fali A
13. Emocje na rynku podczas hossy i bessy:
14. Etapy rozwoju hossy wg teorii fal:
- Po hossie przychodzi czas na bessę. Bessa przebiega w 3 krokach, a każdemu etapowi towarzyszą charakterystyczne emocje.
- Fala a to pierwszy etap spadku, który rozpoczyna się jeszcze w optymistycznych nastrojach. Inwestorzy, niezależnie od wiedzy i giełdowego doświadczenia, traktują rozpoczynające się spadki jako świetną okazję do kupna. Ze spółek napływają wręcz świetlane prognozy rozwoju.
- Pozytywne oczekiwania doprowadzają w końcu do wzrostów. Jednak Fala b okazuje się jedynie pułapką. Potrafi zakończyć się bardzo gwałtownie.
- W tym momencie rozpoczyna się fala c. Jest to etap najbardziej wyczerpujący finansowo i psychicznie inwestorów. Wcześniejsze optymistyczne oceny przyszłości nie zostają potwierdzone w danych finansowych spółek i wskaźnikach gospodarczych. Mało tego, w trakcie kontynuacji spadków na rynek dociera coraz więcej negatywnych prognoz na przyszłość. Inwestorzy boją się kontynuacji spadków i choć wiedzą, że sprzedają akcje poniżej jej rzeczywistej wartości, wolą ograniczyć straty. W tak fatalnych nastrojach po wielu miesiącach lub latach docieramy do dna bessy, by znowu rozpocząć pięć kroków hossy.
15. Fale impulsu w praktyce (analiza struktury):
- Fala 1 – zazwyczaj słaby ruch z niewielką liczbą uczestników
- Fala 2 – spadki są głębokie znosząc więcej niż połowę fali 1, ale wyprzedaż kończy się bez nowego dna (idealna miejsce do kupna to dołek fali 2)
- Fala 3 – do szczytu fali 1 ruch jest spokojny (stopy z fali 2), następnie często się rozpędza (luka jest potwierdzeniem) – często najmocniejszy i najdłuższy ruch
- wszyscy wiedzą, że jest trend - inwestorzy dokupują i dołączają się do trendu
- gdy inwestorzy realizują zyski po dużym ruchu szał zakup wygasa i fala 3 zatrzymuje się
- dla zaawansowanych: do identyfikacji fali używa się wskaźników (np. MACD, RSI), które osiągają wtedy maksymalne wartości – jeśli po korekcie wskaźnik osiąga nowy szczyt należy zmienić oznaczenie
- Fala 4 – faza realizacji zysków (są na tyle wysokie, że większość myśli o ich ochronie), dobra okazja do zagrania na nowe maksima
- jednak większość jest przekonana, że trend jest nadal wzrostowy, pomimo cofnięcia rynku
- ci, którzy do tej pory byli poza rynkiem zaczynają zakupy – uważając, że jest to znakomita okazja na dołączenie do istniejącego trendu (przewaga kupujących systematycznie wzrasta)
- Fala 5 – kupujemy drogo, sprzedajemy drożej, ruch ten jest słabszy w porównaniu do fali 3
- trend jest u kresu, akcje kupują nawet osoby dotąd nie związane z rynkiem–„pompowanie balonu”
- po wybiciu fali 3 często następuje powrót
- balon pęka(za wysokie ceny, maleje wolumen), rynek rysuje szczyt i zaczyna się nowa faza pojawiają się często dywergencje między ceną a wskaźnikiem